Algunhas biografías (II)

Eratóstenes (por Rosalía López)

Astrónomo, xeógrafo, matemático e filósofo grego.
Naceu en Cirene (África do Norte) c. no 275 a. de Cristo e morreu no 194 a. de Cristo en Alexandría. Viviu durante moito tempo en Atenas, e logo foi chamado a Alexandría (c. 245 a. C.) por Tolomeo III, quen lle confiou a educación dos seus fillos e logo a dirección da biblioteca de Alexandría. As súas aportacións no campo das Ciencias foron moi importantes na Astronomía, Xeografía e, sobre todo, nas Matemáticas, pola súa famosa criba – que conserva o seu nome – para atopar os números primos; e polo mesolabio, instrumento de cálculo para resolver o problema da media proporcional. Foi o primeiro en medir dun xeito exacto a lonxitude da circunferencia da Terra, para o que determinou a amplitude do arco do meridiano entre Siena (no sur de Exipto, preto da actual Assuan) e Alexandría: sabendo que no solsticio de verán o sol en Siena achábase na vertical do lugar, xa que os raios penetraban nos pozos máis fondos, mideu coa axuda da sombra proxectada por un gnomon, o ángulo formado, en Alexandría polos raios solares coa vertical. O resultado foi de 7,2º = 7º 12´. Dado que Alexandría e Siena atópanse a 800 km de distancia aproximadamente no mesmo meridiano, deduxo que a 7,2º da circunferencia terrestre correspondían 800 km; logo a 1º, 800: 7,2 e a 360º corresponden 360 X 800 : 7,2 = 40.000 km. Dito doutro xeito, en razón da propagación rectilínea dos raios solares e do paralelismo existente entre eles, o ángulo, desta forma medido, correspondía ao ángulo formado no centro da Terra polo radio terrestre de Siena e de Alexandría, obtendo así a amplitude do arco inteceptado por ámbalas dúas cidades sobre o meridiano. Logo midiu sobre o terreo a dimensión deste arco. Obtivo para a circunferencia enteira, é dicir, para o meridiano, douscentos cincoenta e dous mil estadios, isto é, case corenta millóns de metros. Logo repitiu este cálculo, baseándose na distancia de Siena a Méroe, que coidou que estaba tamén no mesmo meridiano, e obtivo un resultado concordante. Eratóstenes era amigo de Arquímedes co que se comunicaba por carta contándolle os seus descubrimentos.

BIBLIOGRAFÍA:
Enciclopedia Larousse, tomo 4. Enciclopedia Galega Universal Ir Indo, tomo 8. Matemáticas 3º de Bacherelato, Edicións S.M. 1964

DESCARTES (1.596-1.650) (por Paula Carballo)

Filósofo e científico francés, considerado o pai da filosofía moderna.

Graduouse en Dereito pola Universidade de Poitiers, e máis tarde alistouse nos exércitos de Mauricio de Nassau e do duqu8e de Baviera.

A obra de Descartes ten un comezo radical coa dúbida metódica.

Descartes influíu no desenvolvemento do racionalismo clásico e, en xeral, no descubrimento cartesiano da subxectividade e na orixe de toda a metafísica moderna.

Como científico universal achegou á matemática a creación da xeométrica analítica, counstruíu a primeira teoría mecánica xeral do Universo, formulou con nitidez o Principio de inercia e descubriu a Lei da refracción da luz.

Estendeu tamén o mecanismo ó campo da biología e da fisiología humana, e privou a alma de calquera fundamento vital.


Bibliografía: Enciclopedia Galega Universal (tomo 7)
Ed. Ir Indo